HISTORIA PARAFII

DZIEJE PARAFII

U źródeł

Parafia św. Anny w Jakubowie została erygowana przez Biskupa Poznańskiego Andrzeja w 1473 r.,  należała do Archidiakonatu Warszawskiego, Archidiecezji Poznańskiej. Początkowo w skład parafii wchodziły dwie wsie: Jakubów i Łaziska, ale w okolicznych terenach przybywało mieszkańców, powstawały nowe osady. W 1576 r. do parafii prócz Jakubowa i Łazisk należały również: Czarna, Brzozowica, Jędrzejów, Moczydła, Przytoka, Rysie, Rządza i Szczytnik.

Przynależność administracyjną parafii Jakubów zmienił III rozbiór Rzeczpospolitej w 1795 r., w wyniku którego znalazła się w zaborze austriackim. Wtedy też weszła w skład Diecezji Lubelskiej, dekanatu liwskiego i garwolińskiego, które to dekanaty wraz z dekanatem latowickim wcześniej należały do Archidiakonatu Warszawskiego. W 1818 r. na mocy bulli Piusa VII Militantis Ecclesiae regimini utworzono Archidiecezję Warszawską, a w jej granicach – w dekanacie siennickim, a później mińskim – znalazła się również parafia Jakubów.

Okres II wojny światowej

Ważnym momentem w historii naszej parafii był okres II wojny światowej. Według zapisów z kroniki parafialnej, między 3 a 10 września, przez Jakubów przeszło 360 księży diecezjalnych i zakonnych, którzy na plebanii w Jakubowie zatrzymywali się na odpoczynek i posiłek. 13 września do Jakubowa wkroczyły wojska niemieckie. Wtedy też rozpoczęły się aresztowania, polskich żołnierzy wzięto do niewoli, a ludność cywilną uwięziono na noc w kościele. Następnego dnia aresztowanych zaczęto wywozić do Prus Wschodnich. Z kolei w areszcie domowym na plebanii osadzono księży z okolic: ks. Żabczyńskiego z Ignacowa, ks. Piotra Trockiego, ks. Bronisława Pastewskiego z Wiśniewa oraz księdza proboszcza z Jakubowa. Następnego dnia dwóch z nich zwolniono, a pozostali spędzili w areszcie jeszcze dwa tygodnie. Po przejściu frontu, Niemcy urządzili w kościele i na plebanii szpital dla rannych żołnierzy. Przez ten czas kościół był zamknięty dla mieszkańców, nie mogli uczestniczyć w Mszach św., ani nabożeństwach. Natomiast Najświętszy Sakrament został przeniesiony do zakrystii
i tam, przy zamkniętych drzwiach i bez udziału wiernych, sprawowano Eucharystię.

Z kolei w maju 1942 r. gestapo, pod zarzutem ukrywania ludzi chroniących się przed wyjazdem na roboty do Rzeszy, przeprowadziło rewizję w kościele i na plebanii. Rewizja zakończyła się aresztowaniem proboszcza parafii, oraz ks. Antoniego Bajerleina, który jako wysiedlony w latach 1940-1945 pełnił posługę kapłańską w Mińsku Mazowieckim. Wraz z nimi aresztowano całą służbę z plebanii i kościelnego. Po dwóch tygodniach księży zwolniono z aresztu i powrócili do Jakubowa. Natomiast osoby świeckie wywieziono na roboty. Niemcy opuścili Jakubów w lipcu 1944 r., a dzień później wkroczyli Sowieci. Po przesunięciu się frontu w 1944 r. plebania znów pełniła rolę szpitala.

W czasie działań wojennych wojska niemieckie i sowieckie ograbiły uposażenie kościoła i plebanii. Niemcy w 1939 r. całkowicie zniszczyli parafialną bibliotekę, a w 1941 r. zabrali z kościoła z kościoła dwa dzwony: jeden o wadze 100 kg, którego nie udało się odzyskać oraz drugi, z XVII w., który później zwrócono parafii. Trzeci dzwon o wadze 350 kg udało się ukryć na polu parafialnym. Nadejście wojsk sowieckich oznaczało kolejną grabież: bielizny liturgicznej, świec czy komeż.

Czasy powojenne

Wspólny wysiłek księdza proboszcza i parafian pozwolił odbudować to, co zniszczyła wojna, zarówno w kościele, jak i w budynkach gospodarczych. Dzięki temu parafia mogła normalnie funkcjonować.

W 1950 r. od parafii odłączono wsie: Jędrzejów Nowy, Jędrzejów Stary oraz Leonów, które weszły w skład powstającej wówczas parafii w Ignacowie.

Na skutek reorganizacji administracyjnej diecezji i prowincji kościelnych w Polsce w 1992 r., która nastąpiła na mocy bulli Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae Populus, parafia św. Anny w Jakubowie weszła w skład nowo utworzonej Diecezji Warszawsko-Praskiej. Natomiast po podziale dekanatu mińskiego, na podstawie dekretu ks. bp Kazimierza Romaniuk, została włączona do dekanatu Mińsk Mazowiecki – Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Obecnie patronką kościoła i parafii jest św. Anna, którą Kościół wspomina 26 lipca, jest to dzień odpustu parafialnego. Drugim patronem parafii jest św. Józef, Oblubieniec Najświętszej Maryi Panny, którego liturgiczne wspomnienie i  jednocześnie drugi parafialny odpust, przypada na 19 marca.

DZIEJE KOŚCIOŁA

Pierwszy kościół w naszej parafii, najprawdopodobniej drewniany, został ufundowany w 1473 r. przez kasztelana Jakuba z Gościańczyc. Zapiski z wizytacji przeprowadzonej przez ks. bp. Goślickiego w 1603 r. mówią, że kościół wymagał gruntownego remontu. Wizytator wspomina również o obecnym w kościele obrazie Męki Pańskiej – „imago absolentissima” (łac. „najdokładniejszy obraz”). W 1657 r. świątynia została sprofanowana i obrabowana przez Kozaków i Szwedów. Drugą w historii parafii świątynię konsekrował w 1688 r. ks. bp Hieronim Wierzbowski. Natomiast kościół, który obecnie służy wspólnocie parafialnej, jest prawdopodobnie trzecim. Powstał w latach 1903-1905 staraniem ks. Kazimierza Sobolewskiego, w stylu neogotyckim według projektu Józefa Dziekońskiego. Świątynię konsekrował 26 lipca 1905 r. ks. bp Kazimierz Ruszkiewicz.

Źródła:
Materiały własne parafii
Ks. Robert Piotrkowicz, Parafia Jakubów w latach 1945-1995